Umowy na czas określony po zmianie Kodeksu pracy.

W ubiegłym roku, a dokładnie w dniu 22.02.2016 r. weszła w życie nowelizacja Kodeksu pracy, która wprowadziła m.in. pewne zmiany w zakresie zawierania i wypowiadania umowy o pracę na czas określony. Zlikwidowano również rzadko występującą w praktyce umowę na czas wykonania określonej pracy. Obecnie zatem, w przypadku zawierania umowy o pracę, pracodawca może nam zaproponować umowę na okres próbny, umowę na czas określony lub najbardziej pożądaną przez pracowników umowę na czas nieokreślony.

Mimo, że od zmiany upłynął prawie rok, wśród pracowników zatrudnionych na podstawie umowy na czas określony może ona ciągle wywoływać wątpliwości co do tego, jaka obecnie umowa ich obowiązuje i jaki przysługuje im okres wypowiedzenia.

Z umową na czas określony mamy do czynienie, gdy pracodawca i pracownik z góry umówili się, że praca będzie wykonywana przez pewien ustalony czas. Określenie to może nastąpić przez wskazanie daty, okresu trwania lub zdarzenia, które jest pewne (jak np. upływ kadencji).

Według obecnie obowiązującego art. 25¹ k.p. „Okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.”

W związku z powyższym Kodeks pracy stanowi, że od dnia następującego po dniu, w którym upłynęły 33 miesiące pracy na podstawie umowy na czas określony u danego pracodawcy, bądź od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę między tymi samymi stronami uważa się, że pracownik jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony.

Do czasu opisywanej zmiany w Kodeksie pracy wypowiedzeniu podlegały jedynie umowy zawarte na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, o ile strony przewidziały taką możliwość w treści umowy.

Obecnie terminy wypowiedzenia umowy na czas określone zostały zrównane z terminami wypowiedzenia umowy na czas nieokreślony i zależą od tego jak długo pracujemy u swojego pracodawcy (art. 36 § 1 k.p.). Przedstawione okresy wypowiedzenia znajdą zastosowanie również w do umów o pracę na czas określony zawartych w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, zamiast obowiązującego wcześniej 3-dniowego wypowiedzenia.

Jeśli staż pracy w przedsiębiorstwie:

• jest krótszy niż 6 miesięcy – okres wypowiedzenia wynosi 2 tygodnie;

• wynosi 6 miesięcy lub więcej ale mniej niż 3 lata – okres wypowiedzenia wynosi 1 miesiąc;

• wynosi 3 lata lub dłużej – okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące.

⇒ Co jednak z umowami na czas określony, które zawarte zostały (np. na 2 lub 3 lata) przed wejściem w życie nowelizacji Kodeksu pracy, tj. przed dniem 22 lutym 2016 r.???

Z odpowiedzią na to pytanie przychodzą przepisy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r. poz. 1220), która wskazuje, że :

1. Umowy na czas określony zawarte na okres krótszy niż 6 miesięcy oraz na okres dłuższy niż 6 miesięcy, w których jednak nie przewidziano możliwości ich wypowiedzenia, a które trwały w dniu 22.02.2016 r. – ulegają one rozwiązaniu z terminem oznaczonym w umowie, bez możliwości ich wypowiedzenia.

2. Umowy na czas określony zawarte na okres dłuższy niż 6 miesięcy, a w których przewidziano prawo do ich wypowiedzenia można rozwiązać, zachowując okresy wypowiedzenia wskazane w znowelizowanym art. 36 § 1 k.p. (zamiast 2-tygodniowego terminu obowiązującego dotychczas dla każdej umowy na czas określony). Przy obliczaniu długości okresu wypowiedzenia możemy brać pod uwagę jedynie czas zatrudnienia u danego pracodawcy od dnia 22 lutego 2016 r.

   Przykład 1:

   Umowę na czas określony wynoszący 2 lata (z możliwością jej rozwiązania za 2-tygodniowym wypowiedzeniem) zawarto od dnia 01.01.2016 r. Gdyby pracodawca lub pracownik chciał w dniu 22.02.2017 r. umowę tą wypowiedzieć to musi zachować miesięczny termin wypowiedzenia. Czas obowiązywania umowy liczony od dnia 22.02.2016 r. do 22.02.2017 r. wynosi 12 miesięcy. Zgodnie natomiast z art. 36 § 1 k.p. przy zatrudnieniu wynoszącym od 6 miesięcy do 3 lat okres wypowiedzenia to 1 miesiąc.

3. Umowę zawartą na czas określony, trwającą w dniu 22.02.2016 r. uznaje się za pierwszą umowę bądź za drugą umowę (jeśli na podstawie dotychczasowych przepisów zostałaby uznana za drugą umowę – np. wskutek ustalenia w trakcie jej trwania dłuższego terminu jej obowiązywania). Jednocześnie do wskazanego w art. 25¹ § 1 k.p. 33-miesięcznego okresu wlicza się okres zatrudnienia przypadający od dnia 22 lutego 2016 r.

   Przykład 2:

Umowa została zawarta od dnia 01.01.2015 r. na 3 lata. Mimo, że została zawarta na okres dłuższy niż 33 miesiące to nie ulegnie ona przekształceniu w umowę na czas nieokreślony – czas obowiązywania liczony od dnia 22.02.2016 r. do 31.12.2017 r. będzie wynosił bowiem 22 miesiące i 9 dni.

Przykład 3:

Pracownik A zawarł z pracodawcą B umowę na czas określony, na 3 lata, od dnia 01.01.2016 r. Od dnia 23.11.2018 r. (zakładając, że umowa będzie trwała do tego czasu) pracownik ten będzie uważany za zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony. W dniu 22.11.2018 r. upłynie bowiem okres 33 miesięcy zatrudnienia u pracodawcy B, liczony od 22.02.2016 r.

Autor wpisu:

Emilia Robak